Z najwyższymi honorami wojskowymi w asyście przedstawicieli władz, organizacji i kilkudziesięciu mieszkańców, odsłonięto w Tleniu pomnik ppor. Zdzisława Badochy „Żelaznego”, jednego z „wyklętych” dowódców AK.
Uroczystości rozpoczęła msza św. o godz. 11 w kościele pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Św. w Osiu. Głównym punktem obchodów było odsłonięcie tablicy pamiątkowej, poświęconej jednemu z dowódców 5 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. To wydarzenie, przy budynku Centrum Czynnej Ochrony Przyrody, uświetniła obecność orkiestry i kompanii reprezentacyjnej Pomorskiego Okręgu Wojskowego.
Prof. Mirosław Golon (IPN Oddział Gdańsk): „Zdzisław Badocha ps. „Żelazny” jest już rozpoznawalnym żołnierzem. Doczekał się wielu publikacji, książek, nawet komiksów. Ale my wciąż szukamy jego szczątków. Domyślamy się gdzie mogą być i wierzę, że uda nam się to ustalić i je odnaleźć.”
W przemówieniach zaproszonych gości nie zabrakło nawiązań do wojny, którą od ponad tygodnia żyje świat. – Znamienne, że w dniach, gdy czcimy pamięć żołnierzy wyklętych Rosja napadła na Ukrainę – mówił Tadeusz Urbanowicz, przedstawiciel rodzin żołnierzy wyklętych. – Znowu zagraża światu i Europie. Dlatego tak ważna jest historia, pamięć przeszłości. A właściwie to lekcja do odrobienia. Czyli przestroga, że nic nie jest dane na zawsze. O wolność w latach powojennych walczyli m. in. Zdzisław Badocha „Żelazny” i Tadeusz Urbanowicz „Moskito” – mój stryj. Walczyli do końca z przyjaciółmi, partyzantami pod dowództwem Zygmunta Szendzielarza „Łupaszko”.(…) Chwała bohaterom!
Przemówienie Tadeusza Urbanowicza poprzedziło wystąpienie Włodzimierza Nekanda-Trępki, prezesa Światowego Związku Żołnierzy AK.
Z ramienia organizatora uroczystości otworzyło przemówienie Romana Waśkowskiego, przewodniczący Rady Gminy Osie. Odsłonięcia obelisku dokonali: Sławomir Sławiński, przedstawiciel Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu, Michał Grabski, wójt gminy Osie oraz wspomniany wcześniej Tadeusz Urbanowicz. Pomnik poświęcił ks. kanonik Konrad Baumgart, proboszcz oskiej parafii.
Odczytano Apel Pamięci z okazji Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych, a pluton wojskowy oddał salwę honorową.
Licznie delegacje władz lokalnych i powiatowych, szkół, harcerzy, leśników i innych służb mundurowych oraz mieszkańców gminy i Tlenia złożyły pod pomnikiem wieńce i wiązanki.
Andrzej Kowalski, dyrektor GOK w Osiu podziękował pomysłodawcy Markowi Manikowskiemu, władzom samorządowym i dyrekcji Wdeckiego Parku Krajobrazowego za pomoc w przygotowaniu uroczystości, a nadleśnictwom Dąbrowa, Osie i Trzebciny, za fundację obelisku. Po części oficjalnej w powstającej, nowej siedzibie Wdeckiego Parku Krajobrazowego można było obejrzeć okolicznościową wystawę przygotowaną przez IPN i rozgrzać się kawą lub smaczną grochówką.
Patronat honorowy: Instytut Pamięci Narodowej Oddział Gdańsk, Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.
Relacja TVP 3 Bydgoszcz: https://bydgoszcz.tvp.pl/58896538/upamietniono-zdzislawa-b
Zdjęcia: Paweł Jędryczka, Wdecki Park Krajobrazowy
Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Osiu (Marek Manikowski).
Współorganizatorzy: Nadleśnictwo Dąbrowa, Nadleśnictwo Osie, Nadleśnictwo Trzebciny, Wdecki Park Krajobrazowy.
